Πολεμικές τέχνες & άσκηση VS Ηλεκτρονικά παιχνίδια & τηλεόραση

Ωραίο το Internet και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αλλά μήπως οι μικροί μας φίλοι θα έπρεπε να έχουν και άλλες ασχολίες;  Οι νέοι γονείς χρησιμοποιούν αρκετά τους Η/Υ για την απασχόληση του παιδιού, έτσι ώστε τα παιδιά τους να αποκτήσουν ευχέρεια στην χρήση του. Όμως στις ευαίσθητες παιδικές ηλικίες, όπου ακόμα η λεπτή και αδρή κινητικότητα εξελίσσεται και η κοινωνικοποίησή του παιδιού βρίσκεται στην πρώτη θέση, η χρήση του Η/Υ ή της τηλεόρασης μπορεί να «κλέβει» χρόνο από άλλες πολύ σημαντικές δραστηριότητες – οι οποίες ενδεχομένως και να μην αποτελούν (για τους γονείς) μια τόσο εύκολη λύση όσο ένα παιχνίδι στον υπολογιστή.

Ηλεκτρονικά παιχνίδια (Video Games)

Δυστυχώς στο εμπόριο αλλά και στο ίντερνετ κυκλοφορούν ηλεκτρονικά παιχνίδια τα οποία δεν διευκρινίζουν το όριο της ηλικίας των παιδιών στα οποία απευθύνονται και περιέχουν χαρακτήρες που ασκούν σωματική βία. Χαρακτήρες με τους οποίους μετά από πολύωρη απασχόληση, με το παιχνίδι, ταυτίζονται με αυτούς, λαμβάνοντας και στην πραγματική τους ζωή λανθασμένα πρότυπα. Πολλά ηλεκτρονικά παιχνίδια σχεδιάζονται με βάση πραγματικές κινησιολογίες δανεισμένες από διάφορες πολεμικές τέχνες. Ο προγραμματισμός των κινήσεων γίνετε σε συνεργασία προγραμματιστών με γνώστες πολεμικών τεχνών.

Η πολύωρη απασχόληση με τέτοιου είδους ηλεκτρονικά παιχνίδια δίνει στους ανήλικους την ψευδαίσθηση ότι μπορούν και οι ίδιοι να καταφέρουν όλες τις κινήσεις που μιμούνται οι πρωταγωνιστές-χαρακτήρες. Στην πραγματικότητα όμως η πολύωρη χρήση του υπολογιστή μειώνει την ευκινησία την ενεργητικότητα και κατά μεγάλο μέρος την ομαλή κοινωνικοποίηση. Στα περισσότερα από τα παιχνίδια αυτά συμμετέχουν πολλά άτομα τα οποία έχουν την ψευδαίσθηση της επικοινωνίας, στην πραγματικότητα όμως η επικοινωνία αυτού του τύπου είναι απρόσωπη και μονομερής, αφού εστιάζεται μόνο στο αντικείμενο του παιχνιδιού.

Το ίδιο συμβαίνει και στον φανταστικό κόσμο της τηλεόρασης, οι σκηνές βίας κυριαρχούν σε ταινίες, σειρές ακόμα και σε παιδικά προγράμματα, με αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχοσύνθεση και την διαμόρφωση της προσωπικότητας των ανηλίκων όταν τα παρακολουθούν με τις ώρες.

Πολεμικές τέχνες

Τα τελευταία χρόνια οι πολεμικές τέχνες αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο άσκηση σώματος και πνεύματος ,που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, κερδίζοντας τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Αποτελούν μια πολύ δελεαστική πρόταση ώστε να σηκώσουμε τα παιδιά αλλά και τους μεγάλους από την καρέκλα του υπολογιστή και να τους δείξουμε τον δρόμο του αθλητισμού. Σε αντίθεση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια βίας οι πολεμικές τέχνες δεν σχετίζονται με την άσκηση βίας, ούτε την ευνοούν.

Αντίθετα η φύση της προπόνησης βοηθάει το άτομο ελεγχόμενα, να κάνει εκτόνωση και  αποσυμφόρηση εσωτερικών εντάσεων (θυμός, οργή, άγχος, λύπη κλπ), που μπορεί να έχει, ώστε να γίνει πιο ήρεμο και να είναι σε θέση να διαχειρίζεται με ψυχραιμία «δύσκολες καταστάσεις» (τσακωμούς, έντονες διαφωνίες, καταστάσεις πανικού κλπ.)

Η βία είναι ένα αποτέλεσμα, μια αντίδραση και μια έκφραση.  Οι μαχητικές τέχνες προσπαθούν να δαμάσουν τη βία, πολλές φορές με την ίδια τη βία και να την μετασχηματίσουν σε αυτοπεποίθηση, δημιουργικότητα κτλ. Ο ασκούμενος με την πάροδο του χρόνου παλεύει να υπερνικήσει τους φόβους του και να αποκτήσει έναν δυναμισμό, χωρίς να πρέπει να τον αποδείξει σε κάποιον και ειδικά στον εαυτό του.

Όσο κι αν φαίνεται ότι εναρμονίζονται οι μαχητικές τέχνες  με τη βία ουσιαστικά τις αποστρέφονται. Κι αυτό συμβαίνει αφού όταν κάποιος έχει δεχτεί χτυπήματα στη διάρκεια μιας προπόνησης , βιώνει τον ψυχοσωματικό πόνο και γίνεται πιο δύσκολο να τον προκαλέσει, ο ίδιος σε άλλα άτομα (σε νηπιακές ηλικίες δεν υπάρχει καμία επαφή σώμα με σώμα, ενώ σε μεγαλύτερες ηλικίες λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα προστασίας).

Ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, τον σωματικό τύπο, την φυσική κατάσταση, την δύναμη του καθενός όλοι μπορούν να αποκομίσουν πολλά οφέλη κάνοντας μια παραδοσιακή πολεμική τέχνη. Όσον αφορά τις μικρές ηλικίες τα οφέλη είναι πολλαπλάσια εφόσον τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα είναι ακόμα πιο εύπλαστα. Γι αυτό τον λόγο μία παιδική δραστηριότητα που δεν θα πρέπει να λείπει από το πρόγραμμα ενός παιδιού σήμερα είναι και αυτή, χωρίς όμως να αποτελεί άλλη μια βαρετή υποχρέωση στο ήδη βεβαρημένο πρόγραμμα, αλλά μια στιγμή ανάπαυλας, παιχνιδιού, εκτόνωσης και ψυχαγωγίας πάντα μέσα σε πλαίσια σεβασμού και πειθαρχίας. (http://www.spartacos.gr/index.php/syxnes-erotiseis)

Οφέλη

Η οικογένεια αναμφισβήτητα αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα και τον σπουδαιότερο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, δεν παύει όμως και οι δραστηριότητες με τις οποίες ασχολείται το παιδί να έχουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Γι αυτό τον λόγο μεγάλη σημασία έχει η επιλογή ενός σωστού δασκάλου-προπονητή ο οποίος θα καθοδηγήσει, θα δώσει τα εφόδια στο παιδί να προχωρήσει σωστά στην ζωή του και να αγαπήσει την πολεμική τέχνη και τον αθλητισμό γενικότερα πάντα με γνώμονα τον σεβασμό, την μετριοφροσύνη και την ταπεινότητα.

Συνοψίζοντας τα οφέλη που μπορεί κάποιος να αποκομίσει μέσα από την ενασχόλησή του με τις πολεμικές τέχνες είναι:

Σωματικά οφέλη

1) Φυσικές ικανότητες –Ευλυγισία, ταχύτητα, ευκινησία, δύναμη, αντανακλαστική ικανότητα, αντοχή στην κούραση και στα χτυπήματα.

2) Κινητικές Επιδεξιότητες — Αίσθηση του χώρου και του χρόνου, ισορροπία, συγχρονισμός και συντονισμός, την αρμονία και τον ρυθμό της κίνησης.

Πνευματικά οφέλη

-Αναπτύσσει ηθικό χαρακτήρα προωθώντας πνεύμα σεβασμού προς την πατρίδα, την οικογένεια και τους δασκάλους.

-Βοηθάει στην απόκτηση και διατήρηση καλής υγείας και φυσικής κατάστασης.

-Βελτιώνει την συγκέντρωση και την ψυχική ηρεμία.

-Αυξάνει την αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση και τον αυτοέλεγχο.

-Δίνει σιγουριά , πειθαρχία, υπομονή και επιμονή.

-Μειώνει την επιθετικότητα και τον θυμό.

-Προωθεί την αρετή και παρότι ατομικό άθλημα βοηθάει στη κοινωνικοποίηση του ατόμου.

Για την ψυχοθεραπευτική δράση της άσκησης, που γίνετε μέσα από την συστηματική ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες, έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πάρα πολλά.  Ένα σημαντικό ζήτημα που αφορά το ψυχολογικό πλαίσιο είναι η διάκριση ανάμεσα στη θεραπευτική προσέγγιση και στη μαχητική-πολεμική προσέγγιση στα μαθήματα. Οι πολεμικές τέχνες είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο και καλό θα είναι να γίνεται κάποια διαφοροποίηση, αν και όπως είπα παραπάνω σημαντικότερο ρόλο παίζει η επιλογή του δασκάλου, παρόλα αυτά υπάρχουν βασικές διαφορές στο αντικείμενο και στους στόχους της καθεμιάς.

Με την σύγχρονη εξέλιξη των πολεμικών τεχνών σε συστήματα μάχης combat system (krav Maga) και πολεμικά αθλήματα combat sport (kickboxing, submission, wrestling, mixed martial arts) πολλοί δάσκαλοι και οργανισμοί-ομοσπονδίες επιμένουν να διδάσκουν πολεμικές-επιθετικές τεχνικές με μικρή προσοχή στα φιλοσοφικά, πνευματικά ή κοινωνικά ζητήματα. Με άλλα λόγια, οι μαθητές ίσως να διδάσκονται μόνο πώς να παλεύουν  (το οποίο είναι και αυτός αναμφισβήτητα ένας βασικός και σημαντικός στόχος),  χωρίς να μαθαίνουν το κατάλληλο πλαίσιο για την εφαρμογή αυτών των τεχνικών.

Στο φιλοσοφικό και πνευματικό  κομμάτι, κάτι στο οποίο δίνεται έμφαση στον παραδοσιακό κύκλο μαθημάτων των πολεμικών τεχνών. Δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα από δασκάλους παραδοσιακών Ασιατικών πολεμικών τεχνών όπως το taekwondo, karate, kung fu και πολλές άλλες. Χωρίς αυτό βέβαια να αποτελεί κανόνα αλλά κατά ένα μεγάλο ποσοστό ισχύει. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια και οι παραδοσιακές Ασιατικές πολεμικές τέχνες έχουν εξελιχθεί και έχουν αναπτύξει και αυτές μαχητικά αθλήματα (martial sports) πολύ δημοφιλή (και μάλιστα με ολυμπιακή αναγνώριση όπως το Taekwondo WTF) έχουν καταφέρει να δίνουν την βαρύτητα που πρέπει στο φιλοσοφικό και πνευματικό κομμάτι της παραδοσιακής πολεμικής τέχνης, βοηθώντας έτσι και στο Ευ Αγωνίζεσθε των αθλητών αλλά και στην διαμόρφωση της προσωπικότητας τους.

Υποθετικά, εάν αυτές οι φιλοσοφικές/κοινωνικές διδασκαλίες ήταν ένας από τους ιδιαίτερους ψυχοθεραπευτικούς παράγοντες στην μελέτη των πολεμικών τεχνών, η μελέτη μιας τεχνικής χωρίς αυτές τις διδασκαλίες θα είχε μικρότερο όφελος και ίσως θα ήταν επιζήμια για την ψυχολογική υγεία.

Ιωάννης Ζαχαριάδης

Εκπαιδευτικός Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης
και προπονητής 4dan TaeKwonDo WTF Γ.Γ.Αθλητισμού

http://www.spartacos.gr/